Bàn về quy luật của sự phát triển – tính độc quyền của một công ty.
Nếu bạn phát mình ra một sản phẩm mới, có chất lượng và
được người dung đánh giá là xu thế của tương lai. Bạn kinh doanh trên sản phẩm
này và tạo ra được vô vàn lợi nhuận từ nó. Theo quy luật, sẽ có kẻ nào đó ăn
theo hưởng lợi từ thành quả của bạn. Bạn sẽ xử lý chúng ra sao ?
1/ ràng buộc về pháp lý cho sản phẩm của bạn, đăng kí
bản quyền cho thiết kế bao bì cũng như tính năng cho sản phẩm đó. Dùng luật để
xử lý vi phạm đối với những sản phẩm nhái theo bạn.
2/ Đầu tư nghiên cứu thêm nhiều sản phẩm mới hiệu quả
hơn, và mãi cho đối thủ chạy theo mà ko bao giờ chạy cùng với bạn.
Căn cơ của cả hai phương pháp trên đều có lợi cho chính
bạn, và giờ đây ta cùng phân tích xem hướng nào có lợi hơn.
Ở phương pháp thứ nhất thì ta phải nhờ đến một bên thứ 3
để chứng nhận thành quả của mình. Đây cũng là phần lớn, gần như 100% mọi sản
phẩm đều được đăng kí bản quyền sở hữu
trí tuệ cho bên phát minh ra sản phẩm đột phá ấy. Nó cũng là một cách rất hợp
logic nhằm ghi nhận công lao của người tiên phong sáng tạo ra những thứ mới.
Điều này làm kích thích tính sáng tạo cho nhân loại bởi ai ai cũng muốn khẳng
định vị thế, tầm ảnh hưởng của mình cho xã hội thấy(ta đang nói xã hội loài
người). Xa hơn nữa là đề lịch sử gọi tên bạn, hay một tổ chức trong đó có bạn
cùng góp công. Và vì thế bản quyền của một sản phẩm phải được tôn trọng, và
những ai sử dụng sản phẩm đó đều phải trả phí cho người sáng tạo ra nó. Đi
ngược với luật lệ này đều bị xem như là vi phạm pháp luật.
Hình ảnh này làm ta liên tưởng tới việc cấp bằng tiến
sĩ, giáo sư cho một ai đó. Tất nhiên là người được cấp bằng cũng phải thật xứng
đáng tại thời điểm được cấp (ta ko bàn tới việc đi mua bằng). Nhưng sẽ khác ở
chỗ tương lại của vị tiến sĩ này, răng họ chỉ nỗ lực trong một khoảng thời gian
nhất định đề được cái bằng rồi an nhàn hưởng thụ từ cái bằng đó. >> Ở đây
tính sáng tạo đã bị đánh cắp. (nên chăng bằng chỉ có hiệu lực trong vòng 2 năm
như TOEIC vậy)
Và vì thế luật bản quyền cũng có hiệu lực trong một
khoảng thời gian nhất định (có lẽ là 20 năm theo luật sở hữu trí tuệ)
Nhưng công nghệ thế giới hiện tại thay đổi còn nhanh hơn
vận tốc ánh sáng nữa, Ví như Lumia mới ra mà sáng hôm sau iPhone 5 cũng trình
làng vậy. Thế nên hiệu lực của bằng sáng chế cũng phải được khắt khe hơn trong
quá trình đăng kí và thời gian có hiệu lực đề nó không làm cản trở tính sáng
tạo. Luật pháp giết chết sức sáng tạo. Nó đến luật là nói tới một cái gì đó bị
cưỡng chế và tù túng. Nhưng vẫn phải dùng đến luật pháp, thiếu nó là ko được.
Chúng ta dùng luật để bảo vệ thành quả của mình nghiên
cứu là hợp lý nhưng chỉ dừng ở đó rồi dùng luật để bới lông tìm vết đối thủ mà
ko lo sáng tạo tìm tòi cái mới thì lại trái với quy luật của sự phát triển. Dẫn
tới sẽ bị đối thủ qua mặt. Bài toán nãy cũng sẽ xoay vòng cho đối thủ nếu họ
cũng làm như ta. Dùng luật để kìm chế những kẽ khác.
Đó là 2 mặt lợi hại của một vấn đề (có thể có nhiều hơn
nhưng đa phần là lợi và hại).
Vậy ta bỏ phiếu sao cho phương pháp 1 ? Ai giỏi luật và
ghét sự ăn cắp thì nên theo. Ai ghét sự ăn theo mà thich tính sáng tạo thì cùng
xem phương án 2.
Mãi cho đối thủ chạy theo mà ko bao giờ bắt kịp bạn – là
một câu nói dân dã nhưng lại là tôn chỉ của những ai thờ phụng tính sáng tạo.
Chúng ta đang theo đuổi một mục tiêu khó khăn và sẽ gặp
rất nhiều rủi ro nếu tính sáng tạo không sinh lời được. Mặt tốt của nó là rủi
ro đi kèm với lợi nhuận. Lịch sử cũng đã chứng minh được rằng kẽ chạy số hai
cũng được lợi không kém. Họ rút được kinh nghiệm của người đi đầu, thay đổi
theo chiều hướng tốt hơn, ko phải tốn công sức tiền của cho việc nghiên cứu ra
cái mới. Từ đó giảm chi phi dẫn tới lợi nhuận có khi cao hơn người tiên phong.
Nhưng bản thân tôi lại ko thích là người đến
sau (trong cuộc đua kinh doanh cũng như tình cảm vậy). Chúng ta chỉ nhớ Neil
Armstrong (mới qua đời 26/08/12) mà ít ai biết đến cái tên Edwin Aldrin. Newton
được biết tới nhiều hơn về phép tích phân hơn là Leibniz.
Và vinh quang luôn dành cho những con người dũng cảm dám
đi đầu.
Có như vậy tính sáng tạo mới luôn được thể hiện và phát
huy tối đa.
Vậy chiến lược lâu dài để tồn tại và phát triển là ko
ngừng tự nâng cao chất lượng sản phẩm, luôn tự đào thải chính mình, vì nếu ta
ko làm nhiệm vụ này thì đối thủ sẽ thay ta thi hành án.
Nếu ta xem tính sáng tạo là trường tồn thì tính sáng tạo
tại mỗi con người lại là hữu hạn. Câu hỏi lớn là có khi nào bạn ngừng sáng tạo
được ko hay khi nào bạn ko còn khả năng sáng tạo.
Vâng chính xác là sức sáng tạo của một con người là hữu
hạn. Einstein sau khi phát triển thuyết tương đối rộng và công thức liên hệ
giữa vận tốc ánh sáng và khối lương e = mc2 thì lại
lấn sâu vào lý thuyết trường thống nhất mãi ko có lời giải. Liệu rẳng JK
Rowling sẽ viết được thêm môt Harry Potter xuất chúng nào hay nữa ko? (Nhưng
phải công nhận chỉ như vậy thôi 2 con người này cũng rất vĩ đại rồi). Ta muốn
nói tới chính bản thân họ tự tạo nên sự khắc nghiệt cho chính mình và vượt qua
cái bóng của quá khứ. Hay nói cách khác họ đã có những lối mòn trong suy nghĩ
rồi nên việc phá vỡ những nguyên tắc của chính mình là không thể. Bạn có thể
hình dung rõ hơn khi mơ. Nếu trong mơ bạn gặp lạnh, bạn sẽ nghiến răng >>
chắc chắn. Trong mơ bạn có thể bay nhưng những tính cách của bạn trong con
người bay ấy mãi mãi ko đổi.
Nguyên tắc của tính sáng tạo là ko bao giờ được tạo ra
những lối mòn trong suy nghĩ. Ta hay có sự so sánh thời kì hoàn kim của con
người như đồ thị hình since, mà quả thực như vậy. Nó chỉ có từng thời kì.
Vậy làm sao để nghiên cứu và phát triển mãi được. Phần
nhiều sẽ đến từ một tập thể, một công ty hay một tập đoàn, chứ ít ai trong thời
buổi hiện tại này mà một mình làm nên thành công.
Sức sáng tạo của 1 thành viên là hữu hạn nhưng của nhiều
người và được thay thế thì sẽ là vô hạn.
Nhiệm vụ của người đứng đầu của một công ty hay tập đoàn
là biết cách sử dụng tính sáng tạo của ai đó vào một vị trí sao đó làm mới vị
trí đó(ngay cả người đứng đầu cũng có thể bị thay). Điều này tận dụng được tính
sáng của mỗi người và làm cho tính sáng tạo được liên tục.
Đó là quy luật phát triển dựa trên tính sáng tạo. Khi ta
luôn sinh ra cái mới để đối thủ chạy theo thi ta đang hình thành nên một tập
thể, một công ty độc quyền.