Những nẻo đường.... thất bại

Dân tài chính - chứng khoán chúng tôi có 1 thành ngữ phổ biến "lòng tham và nỗi sợ hãi". Có nghĩa là người ta thường ùa vào đầu tư hoặc theo đuổi nghế nghiệp trong một lĩnh vực khi nó "đang lên", đang HOT. Sau đó họ ồ ạt tháo chạy khi lĩnh vực ấy quay đầu suy thoái. Warran Buffet thì bảo "hãy biết tham lam khi thiên hạ đang sợ hãi", tôi chả quan tâm, vì ông ấy là "người thắng cuộc", ông ấy nói gì chả đúng, người trong cuộc mới hiểu từ nói đến làm khó khăn thế nào! Có 1 chân lý là "what goes up, must come down. What goes down, will bounce back", vấn đề là thời điểm nào "vào" và "ra" cho hợp lý. Nhưng xin thưa, trên đời chả ai học được chữ "ngờ"

Những sai lầm của tôi bắt nguồn rất nhiều từ tâm lý này. Lòng tham con người là vô đáy. Khi bạt đặt mục tiêu là $100 lợi nhuận và đạt được nhanh chóng, sẽ không có gì cản nổi bạn vay thêm tiền để làm ra $1000 lợi nhuận. Nhưng đến khi bạn lỗ $100 mỗi tháng và phải quyết định là nên cắt lỗ, dẹp bỏ công việc kinh doanh này hay cầm cự để ... tương lại lấy lại cả vốn lẫn lời thì khó hơn nhiều.

Kinh nghiệm tôi rút ra là:
1. Khi xây dựng kế hoạch, nên đặt ra nhiều mục tiêu nhỏ để đạt mục tiêu lớn. Đừng để đạt được mục tiêu X rồi thì mới đề ra mục tiêu X+1. Bạn sẽ nhanh chóng bị lòng thàm lôi đi mà quên mất mục tiêu dài hạn.
2. Hãy luôn xác định cho mình 1 điểm dừng trước khi mạo hiểm và tuyệt đối tuân thủ nó. Như 1 con bạc, hãy để điều tồi tệ nhất là thua sạch tiền trong túi, đứng vơ vét tiền trong túi người khác và lại nướng vào trò chơi của mình.
3. Hãy so sánh mình với mình của ngày hôm qua, chứ đừng so sánh mình với người của thiên hạ. Bạn sẽ không bao giờ vừa là người giàu nhất, vừa hạnh phúc nhất, vửa được mọi người yêu mến nhất... Do đó nếu hôm nay bạn giàu hơn hôm qua, vui vẻ hơn hôm qua, có nhiều tình yêu hơn hôm qua, thì đó là thành tựu đáng tự hào. Tôi vẫn thường tự "an ủi" mình bằng câu "ngửa mặt lên chưa chắc bằng ai, nhưng cúi xuống còn hơi khối người".

Chia sẻ của anh Nguyễn Cảnh Bình, Chủ tịch HĐQT&CEO Công ty sách Alpha Books:

Tôi từng chứng

kiến vô số những tay trẻ gục ngã giữa đường, gục ngã chỉ sau 1-2 năm ra

trường, chỉ sau vài năm hào hứng và đầy tự tin về giấc mơ 1 triệu đô

trước tuổi 30. Ảo tưởng! Tôi gọi đó là thế hệ “Cha giàu, con nghèo” khi

có quá nhiều bạn trẻ ảo tưởng rằng sự giàu có đến nếu chỉ cần đọc

thuộc làu cuốn sách Cha giàu, Cha nghèo, ảo tưởng về đầu tư tài

chính, về thành lập công ty trước khi rời ghế nhà trường. Ảo tưởng về

một thứ “đi tắt, đón đầu” ! Dĩ nhiên, không phải tất cả

đều thất bại, nhưng hầu hết. Chỉ có vài người thành công, rồi thành

công ấy lại được tô vẽ khiến những đứa trẻ khác ảo tưởng. Và kể cả vài

sự thành công được tô vẽ đó cũng không biết sẽ màu mè được bao nhiêu

lâu. Vô số xác chết doanh nghiệp, vô số những giấc mơ, tham vọng tan

biến chỉ sau vài tháng bước chân vào công cuộc kinh doanh phũ phàng. Và

những kẻ bại trận đó không nói một lời hoặc âm thầm cam chịu rồi từ từ

biến mất…

Mơ một giấc mơ

đẹp, bạn chỉ mất một ngày nhưng để có kỹ năng phát triển bản thân, làm

nền tảng cho thành công của cả cuộc đời, bạn cần từ 5 năm tới 10 năm

miệt mài, thậm chí cần cả cuộc đời không ngừng rèn luyện, trau dồi kỹ

năng. Và bạn cần bắt đầu từ 14-15 tuổi hoặc sớm hơn chứ không phải chờ

đến 25 tuổi, khi đã nếm trải thất bại, vét sạch số tiền tự mình tích

góp được hoặc của bố mẹ tin tưởng giao cho. Và để thành công, bạn không cần gì khác

ngoài những mơ ước, mục tiêu, sự nỗ lực không ngừng và nhất là phải

trang bị cho bản thân những kỹ năng quan trọng, cần thiết đế hiện thực

hóa những ước mơ đó.

Mười

hay mười lăm năm trước, tôi rất ngạc nhiên khi gặp những “đại gia”

thực sự của Việt Nam, với những kỹ năng điêu luyện và thành thạo đến

mức khó tin. Họ không có điều kiện học hành bài bản như hầu hết các bạn

trẻ hiện nay, nhưng kỹ năng hoạch định kế hoạch, phác thảo tầm nhìn,

tư duy, nói, viết, thuyết phục của họ thật tuyệt vời. Nhiều người trong

số đó khi lập nghiệp chưa từng nghĩ sẽ sau này họ trở thành tỷ phú, họ

đơn giản chỉ muốn làm việc với niềm đam mê chế tạo ra con xe, sản xuất

cái quạt, chiếc đồng hồ... Tôi đã có dịp chứng kiến một “đại gia” ngồi

chỉ bảo tỉ mỉ cho 3 kỹ sư thế hệ 7X, 8X từng chi tiết cần sửa của chiếc

xe khách. Ông ta mới chỉ tốt nghiệp đại học Mỏ. Cũng chính “đại gia”

đó đã phác ra mô hình khu trang trại bằng những que diêm cho đám kiến

trúc sư học hành bài bản ngồi lọ mọ thiết kế chi tiết sau này. Tôi cũng

từng nghe kể về kỹ năng của đại gia V., người đã chỉ cho các kỹ sư của

mình từng vị trí rồi cách thức xây dựng của các tòa nhà trong cả một

khu dự án hàng chục hecta. Bạn đừng cho rằng họ chỉ có tham vọng. Đừng

nhầm lẫn rằng họ chỉ có mong muốn làm giàu. Đừng nghĩ họ chỉ quan tâm

đến toàn cục hay vẻ bề ngoài. Tôi tin chắc những con người thành đạt đó

thực sự nắm rõ về ngành nghề của họ hơn những kẻ tự xưng là chuyên

gia, hay nhà chuyên môn chỉ biết nói nhăng nói cuội. Donald Trump chắc

chắn không chỉ có tư duy kinh doanh, mà còn có tư duy về thiết kế hơn

bất cứ tay kiến trúc sư hay thiết kế nào; Bill Gates không chỉ biết đến

kiếm tiền mà còn nắm rõ các khối lập trình rồi diễn đạt nó cho đám lập

trình viên, và còn rất nhiều bài học hữu ích từ những nhân vật nổi

tiếng thành công khác nữa.

Tôi mê say tìm hiểu về Warrent Buffett qua cuốn sách Warrent Buffett – Sự hình thành một nhà tư bản Mỹ đã

được Alpha Books xuất bản, đặc biệt là giai đoạn ấu thơ của ông. Bây

giờ, nhiều người nói chỉ cần học các nguyên tắc đầu tư của ông là có

thể kiếm tiền, giàu như ông. Này, đừng nhầm như thế. Đừng ảo tưởng rằng

chỉ cần đọc qua loa vài nguyên tắc của ông rồi áp dụng nó để kiếm

tiền. Nếu đọc kỹ hơn, bạn sẽ hiểu rằng, đằng sau những nguyên tắc tưởng

như đơn giản chỉ cần học trong vài tuần là cả một quá khứ, bề dày kinh

nghiệm hàng chục năm quen thuộc với các con số, quen thuộc với hoạt

động doanh nghiệp…

Từ

Henry Ford, Sam Walton cho đến Steve Jobs, tất cả họ đều giống nhau,

tỉ mỉ trong từng chi tiết công việc với những kỹ năng tuyệt vời. Ai có

thể tự tin rằng mình giỏi thuyết trình như Steve Jobs? Ai tự tin đã gõ

búa nhiều như Henry Ford? Ai tự tin chú ý đến từng cái tăm, từng sợi

chỉ trong từng cửa hàng bán lẻ như Sam Walton…? Trong tất cả mọi cuốn

sách về các nhân vật lịch sử, chính trị gia, doanh nhân… tôi luôn dành

mối quan tâm hàng đầu đến thời niên thiếu của họ. Tôi tò mò muốn tìm

hiểu và khám phá xem họ đọc gì, làm gì, nghĩ như thế nào, rèn luyện ra

sao… Sau này, nhiều hội thảo đều đề cập đến bí quyết làm giàu của W.

Buffett và cuối cùng đưa ra lời khuyên rằng, hãy đầu tư theo cách của

ông ta, bạn nhất định sẽ giàu. Thật điên rồ và ảo tưởng hết sức! Thử

nghĩ xem, nếu bạn không có tố chất như W. Buffett, không nỗ lực rèn

luyện suốt thuở thiếu thời, cũng không có kỹ năng thành thạo như ông,

bạn sẽ không bao giờ giàu như ông ta chỉ thuần túy nhờ vào việc học các

nguyên tắc đầu tư.

Sách

không bao giờ đủ cho những người muốn rèn luyện kỹ năng, và đương

nhiên, chúng ta không thể thiếu sách nếu muốn sở hữu những kỹ năng

thành thạo. Một số cuốn sách mà theo tôi sẽ rất hữu ích đối với các bạn

trẻ là Bộ S4S (gồm 50 điều trường học không dạy bạn, 20 điều

cần làm trước khi rời ghế nhà trường, Bản CV hoàn hảo, Vượt qua thử

thách trong phỏng vấn tuyển dụng) giúp các bạn trẻ trang bị nhiều kỹ năng cần thiết cho công cuộc tìm kiếm việc làm; Bộ Thật đơn giản: Thuyết trình, Phỏng vấn tuyển dụng, Quản lý dự án

cung cấp cho bạn trẻ những bí quyết giúp bạn trau dồi được kỹ năng

thuyết trình, thiết lập và quản lý các dự án công việc; hoặc gần đây

nhất là những cuốn sách do Alpha Books biên soạn như Người giỏi không bởi học nhiều – chìa khóa tiếp cận với những kỹ năng sống và học tập thông minh để đat được những kết quả cao nhất; hay Những điều doanh nghiệp không dạy bạn

- cung cấp những kỹ năng gần gũi và cơ bản nhất cần có đối với những

sinh viên năm cuối hoặc những người vừa tốt nghiệp các trường đại học

đang lao mình vào công cuộc tìm kiếm việc làm đầy tính cạnh tranh.

Bạn

có thể đọc đến hàng trăm, hàng nghìn cuốn sách, nhưng điều then chốt

nhất là bạn phải rèn luyện. Nếu muốn giỏi viết lách, bạn phải tập viết

thư một trăm lần, thậm chí cả nghìn lần. Nếu muốn biết cách thuyết

trình, bạn phải tập nói lưu loát, trình bày rõ ràng quan điểm của mình

trước bạn bè, trước nhóm, rồi cho đến đám đông, không phải dăm mười lần

mà hàng trăm, hàng nghìn lần. Nếu muốn lên kế hoạch tốt, bạn phải tập

tành tỉ mỉ, chi tiết từ những bản kế hoạch nhỏ, dần dần đến kế hoạch

cho những việc lớn hơn, kế hoạch cho 1 ngày, 1 tuần, rồi 1 tháng, 1

năm, 5 rồi 10 năm… Hãy hành động ngay từ hôm nay bằng cách trau dồi và

hoàn thiện những kỹ năng của bản thân, nỗ lực làm việc, làm chủ cỗ xe

thành công, làm chủ cuộc sống của bạn!

 Hơi khó để trả lời đâu là thất bại lớn nhất nhưng tôi có khá nhiều thất bại nhỏ, phần nhiều liên quan tới "cái tôi" hơi lớn của mình

- Khi mới đi làm,  đôi lúc  bị "ảo tưởng" về chính khả năng của mình để,  đôi khi tôi cho phép mình có nhiều phát ngôn theo hơi hướng "tự kiêu". Kết quả là trong quá khứ có lẽ cũng từng làm buồn lòng một số người:(, may mà chưa tới mức break relationship

- So với nhiều đồng nghiệp, tôi có khả năng ăn nói sắc sảo hơn, thế mạnh đôi khi thành điểm yếu: Nói nhiều thì nghe ít, thể hiện nhiều thì cũng dễ làm người khác bị tự ti, họ có thể thích mình trước mặt nhưng trong lòng cũng sẽ ghen tức và họ sẽ không support mình thật lòng

- Là người "perfectionist", tôi cũng hay áp đặt và gây ra nhiều áp lực cho những người làm chung với mình, nhiều người thích làm việc với tôi nhưng cũng nhiều người thấy mệt mỏi do hay bị tôi "push"

Viết ra thế này không có nghĩa là tôi đã bỏ hết được những thói xấu trên, nhưng nhận thức ra được cũng là bước quan trọng để cải thiện bản thân. Cám ơn Hiếu đã có một câu hỏi rất hay.

Chúc cả nhà vui!

Bảo chia sẻ mình cũng không biết chia sẻ thế nào. Nhưng bài học mình đã học được là nên chú trọng nghiên cứu thị trường và có định hướng rõ ràng, quản trị những rủi ro có thể xảy ra và xây dựng những phương án dự phòng. Những con số có tiếng nói riêng của nó, mình không nên áp đặt ý kiến chủ quan vào những con số đấy, kết quả có thể sẽ làm mình thất vọng!

Thật tuyệt vời khi mình tìm đc rất nhiều đồng cảm từ những chia sẻ trên. Có lẽ cái ranh giới giữa "bản lĩnh", "bướng bỉnh", "gản dở", "cố chấp", "can đảm" v.v... là rất mong manh. Không thể phủ nhận là có rất nhiều thành công đến từ may mắn, nhưng may mắn sẽ chỉ mỉm cười vài lần trong đời bạn, để nắm bắt, duy trì và xây dựng trên những cơ duyên đó vẫn cần những sự "bản lĩnh", "bướng bỉnh", "gản dở", "cố chấp", "can đảm" ... kia. "Stay foolish, stay hungry", why shouldn't we? ;)