Sau Layoff, Cơn Khủng Hoảng Nhân Sự Mới Bắt Đầu?

Cuối năm 2024 – đầu 2025, làn sóng cắt giảm nhân sự (layoff) tại Việt Nam tiếp tục lan rộng, ảnh hưởng mạnh đến ngành tài chính, công nghệ và bán lẻ.  Nhiều doanh nghiệp lớn đang tinh giản nhân sự để tối ưu chi phí, phản ánh những thách thức kinh tế ngày càng gia tăng. Tuy nhiên, vấn đề không chỉ nằm ở những nhân viên bị mất việc. Trên thực tế, nhóm nhân sự ở lại trong các công ty sau cắt giảm mới là những người đối diện với áp lực lớn nhất.

Ảnh: Anphabe

Sau cắt giảm nhân sự, ai đang chịu áp lực lớn nhất?

Trong bối cảnh kinh tế biến động, nhiều doanh nghiệp đã buộc phải thực hiện các đợt layoff (cắt giảm nhân sự) để tối ưu chi phí và duy trì hoạt động. Tuy nhiên, vấn đề không chỉ nằm ở những nhân viên bị mất việc. Trên thực tế, nhóm nhân sự ở lại trong các công ty sau cắt giảm mới là những người đối diện với áp lực lớn nhất.

Theo khảo sát của Anphabe năm 2023, trong khi 29% nhân viên bị sa thải trải qua stress, con số này ở nhóm nhân sự vẫn tiếp tục làm việc tại công ty có cắt giảm lên tới 43%. Điều này cho thấy, dù mất việc là một cú sốc, nhưng những người ở lại lại phải gánh thêm khối lượng công việc lớn hơn, đối mặt với sự bất định về tương lai và thiếu hụt nguồn lực hỗ trợ.

Ảnh: Báo cáo độc quyền “THE GAME CHANGER – THAY ĐỔI CUỘC CHƠI” | Anphabe

Burn-out gia tăng sau layoff

Burn-out không chỉ đơn thuần là stress mà là tình trạng kiệt sức về tinh thần và thể chất, khiến người lao động mất động lực làm việc. Anphabe ghi nhận rằng, cứ 10 nhân viên thường xuyên bị stress thì có 4 người đã chuyển sang trạng thái burn-out. Trong đó, nhóm nhân sự "sống sót" sau cắt giảm có tỷ lệ burn-out cao nhất (19%), cao hơn hẳn so với các nhóm còn lại.

Hậu quả của burn-out rất nghiêm trọng: giảm hiệu suất làm việc, gia tăng sai sót, thiếu động lực cống hiến, và quan trọng nhất là tăng tỷ lệ nghỉ việc tự nguyện. Một nghiên cứu khác từ McKinsey cũng cho thấy, những công ty thực hiện layoff mà không có chính sách hỗ trợ nhân viên ở lại thường chứng kiến làn sóng nghỉ việc hàng loạt chỉ sau 6 - 12 tháng.

Ảnh: Báo cáo độc quyền “THE GAME CHANGER – THAY ĐỔI CUỘC CHƠI” | Anphabe  

Khoảng cách lớn giữa kỳ vọng và thực tế về phúc lợi

Trong bối cảnh áp lực công việc gia tăng, nhân viên ngày càng quan tâm đến phúc lợi. Khảo sát từ 2014 - 2023 của Anphabe cho thấy, "Chăm sóc sức khỏe và đời sống nhân viên tốt" đã vươn lên Top 3 tiêu chí quan trọng khi lựa chọn nơi làm việc. Tuy nhiên, có một khoảng cách lớn giữa những gì nhân viên mong đợi và những gì doanh nghiệp thực sự cung cấp:

• 63% nhân viên mong muốn có phúc lợi về thời gian và hỗ trợ làm việc, nhưng chỉ 24% thực sự được trải nghiệm.

• Doanh nghiệp vẫn tập trung nhiều vào phúc lợi đào tạo và phát triển hơn là tạo điều kiện làm việc linh hoạt.

Điều này khiến nhân viên cảm thấy không được hỗ trợ đủ, đặc biệt là trong giai đoạn hậu layoff.

Doanh nghiệp cần làm gì để tránh “khủng hoảng nhân sự” hậu layoff?

Cắt giảm nhân sự có thể giúp doanh nghiệp giải quyết khó khăn ngắn hạn, nhưng nếu không có chiến lược hỗ trợ đội ngũ còn lại, doanh nghiệp sẽ phải đối mặt với những hệ lụy nghiêm trọng về tinh thần làm việc và hiệu suất. Để ngăn chặn làn sóng nghỉ việc thứ hai sau layoff, doanh nghiệp cần:

1. Cân bằng khối lượng công việc: Không thể kỳ vọng nhân viên làm gấp đôi khối lượng công việc mà không có sự hỗ trợ.

2. Tạo môi trường làm việc linh hoạt: Chính sách làm việc hybrid, giảm giờ làm khi cần thiết sẽ giúp nhân viên giảm căng thẳng.

3. Chú trọng đến sức khỏe tinh thần: Cung cấp các chương trình hỗ trợ tâm lý, tư vấn sức khỏe tinh thần cho nhân viên.

4. Ghi nhận và tưởng thưởng xứng đáng: Nhân viên ở lại cần được công nhận vì những nỗ lực của họ.

5. Giao tiếp minh bạch: Cần chia sẻ rõ ràng về kế hoạch phát triển dài hạn của công ty để nhân viên cảm thấy an tâm.

Kết luận

Layoff không chỉ ảnh hưởng đến người rời đi, mà còn tác động mạnh mẽ đến những người ở lại. Nếu doanh nghiệp không có chiến lược hỗ trợ hợp lý, họ sẽ phải đối mặt với một cuộc khủng hoảng nhân sự mới – nơi những người giỏi nhất cũng sẽ lần lượt rời đi. Vì vậy, thay vì chỉ tập trung vào cắt giảm chi phí, doanh nghiệp cần đầu tư vào con người để đảm bảo sự phát triển bền vững trong tương lai.